มะขามป้อม ประโยชน์และสรรพคุณ

มะขามป้อม (Indian Gooseberry) เป็นพืชสมุนไพรประเภทต้น ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ชาวกะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน เรียกสันยาสำ หรือมั่งลู่ ส่วนชาวเขมรเรียกก้นโตด และจังหวัดสระบุรีเรียกกำหวด เป็นต้น ซึ่งมะขามป้อมนี้จัดเป็นพืชสมุนไพรซึ่งเป็นยาอายุวัฒนะของชาวอินเดียที่ต่างนิยมนำมาใช้เมื่อหลายพันปีก่อน


ลักษณะทั่วไปของมะขามป้อม
สำหรับมะขามป้อมจัดเป็นไม้ยืนต้นที่มีขนาดเล็กถึงกลาง โดยมีความสูงของลำต้นประมาณ 8 – 12 เมตร มีลำต้นคดงอ ผิวเรียบ เปลือกสีน้ำตาลแกมเทา ส่วนใบนั้นจะออกเป็นใบเดี่ยวเป็นใบประกอบเหมือนใบมะขามออกเรียงสลับ และดอกนั้นจะมีสีขาวขนาดเล็ก โดยออกอยู่ตามบริเวณง่ามใบหนาแน่นตามปลายกิ่ง และผลของมะขามป้อมจะมีทรงกลมและเนื้อหนา มีเส้นริ้ว ๆ ตามแนวยาว ภายในมีเมล็ดอยู่ประมาณ 6 เมล็ด ให้รสชาติขมอมหวาน หรือรสฝาดอมเปรี้ยว

กิ่ง ใบ และผลสดของมะขามป้อม

ประโยชน์และสรรพคุณของมะขามป้อม
ดอก – ช่วยระบายท้อง ให้รสหอมเย็น
ใบ – นำมาต้มใช้อาบเพื่อลดอาการไข้ ให้รสฝาดขม
ลูกอ่อน – ช่วยกัดเสมหะในลำคอ ช่วยบำรุงร่างกายให้แข็งแรง รวมทั้งช่วยให้เสียงไพเราะ ขับพยาธิ ตลอดจนแก้พรรดึก ให้รสเปรี้ยวหวานฝาดขม
ลูกแก่ – ช่วยให้รู้สึกชุ่มคอ ช่วยแก้อาการไอ ลดไข้ หรือไข้เจือลม ตลอดจนช่วยบำรุงหัวใจให้แข็งแรง ช่วยระบายท้อง แก้ลม ฟอกโลหิต และแก้อาการลักปิดลักเปิด โดยมีวิตามินซีมากกว่าในน้ำส้มคั้นถึง 20 เท่าเลยทีเดียว ให้รสเปรี้ยวฝาดขมเผ็ด
เนื้อลูกแห้ง – ช่วยแก้อาการริดสีดวงทวาร ใช้เป็นยาฝาดสมาน แก้อาการบิดท้องเสีย หรือแก้อาการดีซ่าน รวมทั้งช่วยให้ระบบย่อยอาหารได้ดี และนำไปหมักได้แอลกอฮอล์ รับประทานแก้อาการอาหารไม่ย่อย และแก้ไอ ให้รสเปรี้ยวฝาดขม

มะขามป้อมแห้ง ช่วยบรรเทาอาการริดสีดวงทวารได้ดี

นอกจากนี้ มะขามป้อมยังเป็นผลไม้ประจำจังหวัดสระแก้วอีกด้วย ซึ่งมีประโยชน์และสรรพคุณอย่างมากมายต่อร่างกาย โดยเฉพาะในแง่ของการรักษาโรคต่าง ๆ ได้ดี