โสม ประโยชน์และสรรพคุณ

โสม ประโยชน์และสรรพคุณ

หากเอ่ยถึงพืชสมุนไพรอย่างโสม หรือในภาษาจีนเรียกว่า สิ่งเฉ้า, ปั๋งทุ้ย เป็นต้น เชื่อว่าหลายคนต่างรู้จักกันดี โดยโสมนั้นเรียกได้ว่าเป็นราชาแห่งสมุนไพรทั้งปวงเลยก็ว่าได้ จนได้รับฉายาว่า King of Herbs จัดเป็นพืชสมุนไพรจีนที่มีมากว่าสองพันปีมาแล้ว เรียกว่ามีปรากฏในบันทึกตำรายาจีนมาตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฮั่นเลยทีเดียว ซึ่งมีสรรพคุณเด่นในด้านการรักษาโรคภัยต่างๆ ได้เป็นอย่างดี สำหรับปัจจุบันโสมนั้นนิยมปลูกอยู่ตามแหล่งต่างๆ ของโลก ซึ่งโสมที่ปลูกนั้นจะมีประโยชน์ทางยาน้อยกว่าโสมที่เกิดตามธรรมชาติ โดยเฉพาะช่วงที่ออกดอกเป็นช่วงที่โสมจะมีคุณค่าทางสมุนไพรมากที่สุด และควรจะมีอายุระหว่าง 2 – 20 ปี

ลักษณะทั่วไปของโสม
โสม (Ginseng) จัดเป็นพืชล้มลุกที่มีแหล่งกำเนิดอยู่ในประเทศจีนตอนเหนือ และเกาหลี เป็นลำต้นที่ฉ่ำน้ำโดยมีขนาดของลำต้นประมาณ 60 – 80 เซนติเมตร ซึ่งโสมเป็นพืชสมุนไพรที่เจริญเติบโตช้า โดยรากของโสมนั้นจะมีลักษณะอ้วนและกลมอวบแตกออกเป็น 2 แขนง ดูเผินๆ เหมือนกับขาของคน ซึ่งเปลือกรากจะมีเนื้อนิ่มสีเหลือง โดยนิยมเก็บโสมในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ซึ่งเป็นช่วงก่อนที่ดอกโสมจะออก เรียกว่าเป็นช่วงที่โสมอุดมคุณค่ามากที่สุดเลยก็ว่าได้ ส่วนใบนั้นจะออกเป็นใบคล้ายรูปฝ่ามือคน มีปลายแหลม และขอบหยัก และดอกโสมจะออกเป็นดอกสีขาวบริเวณยอดต้นแบบซี่ร่ม โดยจะออกดอกในช่วงระหว่างเดือนมีนาคม-เมษายน ส่วนผลเมื่อดิบจะมีสีเขียว แต่เมื่อสุกแล้วจะกลายเป็นสีแดง มีลักษณะผลกลมแบนเล็กน้อย

ประโยชน์และสรรพคุณของโสม
– ช่วยบำรุงร่างกายและบำรุงกำลังให้แข็งแรง
– ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย
– ช่วยป้องกันอาการความดันต่ำที่ทำให้เกิดอาการหน้ามืดหรือเป็นลม
– ช่วยให้เจริญอาหาร
– ช่วยแก้อาการแพ้ต่างๆ
– จัดเป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยให้มีอายุยืน
– ดีต่อระบบประสาท, การได้ยิน และการมองเห็น
– มีสารอนุมูลอิสระ ช่วยป้องกันการเสื่อมในส่วนต่างๆ ของร่างกาย รวมทั้งผิวพรรณ
– ทำให้ระบบการเผาผลาญทำงานได้ดีขึ้น
– ช่วยให้ระบบการไหลเวียนของเลือดภายในร่างกายดีขึ้น
– ช่วยสร้างเสริมภูมิต้านทานในร่างกาย ทำให้ไม่เจ็บป่วยบ่อย
– ช่วยยับยั้งและป้องกันการเกิดโรคมะเร็งต่างๆ
– ช่วยป้องกันโรคอัลไซเมอร์ หรือภาวะสมองเสื่อม
– ช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ
– ช่วยบำรุงกระเพาะอาหาร
– แก้อาการคลื่นไส้อาเจียนเป็นเลือด หรือไอเรื้อรัง
– ช่วยแก้อาการมือ-เท้าเย็น หรือมีเหงื่อออกมามากกว่าปกติ

วิธีการนำโสมมารับประทาน
– ให้นำโสมมารับประทานคู่กับขิง ช่วยลดอาการแพ้ท้องของผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์อยู่
– ให้นำโสมไปเคี่ยวไฟอ่อนๆ ดื่มเพื่อแก้อาการโรคหัวใจ
– ให้นำโสม, เก๋ากี้ และเส็กตี่ มาแช่เหล้าสัก 15 วัน ช่วยฟื้นฟูร่างกายให้มีกำลัง พร้อมบำรุงเลือด, อาการปวดเมื่อย และระบบสายตา
– ให้นำโสมมาต้มพร้อมกับโหงวบี่จื้อ และแบะตง ใช้ดื่มแก้อาการกระหาย ช่วยให้ชีพจรเต้นเป็นปกติ และบำรุงกำลัง แก้อาการเหงื่อออกมากผิดปกติ
– นิยมนำโสมมาตุ๋นหรือต้มกับเนื้อสัตว์

ข้อห้ามในการรับประทานโสม
– ผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน หรือความดันโลหิตสูง ควรหลีกเลี่ยง
– ผู้ที่เป็นโรคไต หรือไอมีเลือดปน ให้หลีกเลี่ยง
– ผู้ที่มีอาการท้องผูก ขับถ่ายไม่เป็นปกติ หรือนอนไม่หลับ ไม่ควรทาน
– ผู้ที่มีอาการปวดแน่นอก หรือเป็นโรคไต ไม่ควรทาน
– ขณะปรุงโสมไม่ควรปรุงในภาชนะที่เป็นเหล็ก
– ไม่ควรรับประทานโสมนานติดต่อกันนานเกิน 1 เดือน และควรรับประทานในปริมาณ 2.5 – 15 กรัม
– หากรับประทานโสมแล้วช่วงนั้นควรหลีกเลี่ยงผักกาดหัว หรือชา