มะตูม ประโยชน์และสรรพคุณ

มะตูม ประโยชน์และสรรพคุณ

มะตูม (Bengal Quince) เป็นพืชสมุนไพรประเภทต้น ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ภาคเหนือเรียกมะปิ่น, กะทันตาเถร หรือมะตูมบ้าน ส่วนภาคใต้เรียกตูม และภาคอีกสานเรียกบักตูม เป็นต้น ซึ่งมะตูมนี้จัดเป็นผลไม้ประเภทหนึ่งที่มีแหล่งกำเนิดในประเทศอินเดีย ซึ่งถือเป็นพันธุ์ไม้ศักดิ์สิทธิ์ของพระศิวะ ตลอดจนเป็นไม้มงคลของจังหวัดชัยนาท

ลักษณะทั่วไปของมะตูม
สำหรับมะตูมนั้นจัดเป็นพืชที่มีความสูงของลำต้นประมาณ 10 – 15 เมตร โดยมีเปลือกของต้นเป็นสีเทา มีใบแผ่นบางเรียบเป็นมันออกแบบเรียงสลับกัน บริเวณปลายใบแหลม ส่วนดอกนั้นจะออกเป็นช่ออยู่ตามบริเวณซอกใบและปลายกิ่ง พร้อมมีกลิ่นหอม และผลของมะตูมจะเป็นทรงรียาวหรือกลม เปลือกหนา ผิวเรียบ เมื่อผลดิบจะมีสีเขียว แต่เมื่อสุกจะกลายเป็นสีเขียวแกมเหลือง และภายในมีเมล็ดอยู่หลายเมล็ด

ประโยชน์และสรรพคุณของมะตูม

ใบสด – สามารถนำมาคั้นดื่มแก้หวัด แก้บวม หรือหลอดลมอักเสบ รวมทั้งเยื่อตาอักเสบ ให้รสฝาดปร่าซ่าขื่นมัน

ผลอ่อน – ช่วยแก้อาการธาตุพิการ ตลอดจนโรคกระเพาะอาหาร และอาการท้องเสีย ตลอดจนช่วยขับผายลม และบำรุงกำลัง ให้รสฝาดร้อนปร่าชื่น

ผลแก่ – ช่วยบำรุงไฟธาตุ ขับเสมหะ และช่วยย่อยอาหาร ให้รสฝาดหวาน

ผลสุก – ช่วยบำรุงไฟธาตุ แก้มูกเลือด หรือลมเสียดแทงในท้อง และช่วยย่อยอาหาร ให้รสหวานเย็น
เปลือกราก, ลำต้น – ช่วยขับลมในลำไส้ และแก้อาการไข้จับสั่น ให้รสฝาดปร่าซ่าขื่น

ราก – ช่วยแก้พิษไข้ หรือพิษฝี ขับลมให้เรอ และรักษาน้ำดี ให้รสฝาดปร่าซ่าขื่น
ทั้งห้า – ช่วยเจริญอาหาร แก้อาการตาลาย หรือปวดศีรษะ และลดความดันโลหิตสูง ให้รสฝาดปร่าซ่าขื่น

มะตูม เป็นไม้ยืนต้นขนาดค่อนข้างใหญ่  ซึ่งมะตูมนี้จัดเป็นพืชสมุนไพรที่มีมาช้านาน โดยเป็นพืชที่มีประโยชน์ดีต่อสุขภาพของเราอย่างมากเลยทีเดียว ส่วนใหญ่มักนำมาต้มดื่มเป็นน้ำมะตูม แต่ปัจจุบันเริ่มหารับประทานได้ยากแล้ว