มะดัน ประโยชน์และสรรพคุณ

มะดัน ประโยชน์และสรรพคุณ

มะดัน (Madan) เป็นพืชสมุนไพรจำพวกต้น ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ส้มไม่รู้ถอย, ส้มมะดัน เป็นต้น ซึ่งมะดันนี้จัดเป็นพืชสมุนไพรที่ให้วิตามินซีสูง รวมทั้งอุดมด้วยสารอาหารสำคัญอย่างเบต้าแคโรทีน ตลอดจนฟอสฟอรัส, เหล็ก หรือแคลเซียม ฯลฯ ซึ่งล้วนแล้วแต่มีประโยชน์แก่ร่างกายทั้งสิ้น

ลักษณะทั่วไปของมะดัน 
สำหรับมะดันนั้นจัดเป็นไม้ยืนต้นที่ไม่ผลัดใบ โดยมีความสูงของลำต้นประมาณ 7 – 10 เมตร ซึ่งเปลือกของลำต้นจะมีลักษณะเรียบมีสีน้ำตาลแกมดำ และมีการแตกกิ่งก้านเป็นพุ่ม ส่วนใบของต้นมะดันนี้จะเป็นรูปทรงขอบขนานสีเขียวเข้ม โดยออกเป็นใบเดี่ยวแบบเรียงสลับกัน บริเวณโคนและปลายใบแหลม ขอบเรียบ ส่วนดอกนั้นจะมีสีเหลืองแกมส้มนิดๆ ออกเป็นดอกเดี่ยวกระจุกตัวอยู่ตามบริเวณซอกใบ และผลของมะดันจะมีสีเขียว รูปรีปลายแหลม ผิวเรียบเป็นมัน ภายในมีเมล็ดอยู่ราว 3 – 4 เมล็ดด้วยกัน ให้รสชาติเปรี้ยวหรือเปรี้ยวจัด

ประโยชน์และสรรพคุณของมะดัน
ราก, ใบ – ช่วยกัดเสมหะ ช่วยแก้อาการระดูเสีย ตลอดจนช่วยแก้อาการหวัด และระบายท้อง หรือขับฟอกโลหิตให้สะอาด และแก้อาการกระษัย ให้รสเปรี้ยว
รกมะดัน – ช่วยแก้อาการไข้ทับระดู แก้อาการหวัด รวมทั้งช่วยแก้อาการระดูเสีย และกัดเสมหะ ตลอดจนช่วยฟอกโลหิต ให้รสเปรี้ยว
ลูก – ช่วยในการขับเสมหะในลำคอ รวมทั้งช่วยฟอกโลหิตระดู และช่วยระบายท้องได้ดี ให้รสเปรี้ยว

นอกจากนี้ ยังสามารถนำมะดันมาใช้ในการผลัดเซลล์ผิวในกลุ่มเครื่องสำอางอีกด้วย ตลอดจนนำมาแปรรูปอาหารเป็นผลไม้แช่อิ่ม หรือของหมักดอง รวมทั้งการทำเป็นน้ำพริกต่าง ๆ ได้อีกต่างหาก