มะระขี้นก ประโยชน์และสรรพคุณ

มะระขี้นก ประโยชน์และสรรพคุณ

มะระขี้นก (Carilla Fruit, Bittor Goued, Balsam Pear, Bitter Cucumber) เป็นพืชสมุนไพรประเภทเถา ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ภาคเหนือเรียกมะไห่ หรือมะห่อย ส่วนภาคใต้เรียกระ, มะระเล็ก, ผักเหย หรือผักไห่ และชาวจีนเรียกโคกวย หรือมะร้อยรู เป็นต้น ซึ่งมะระขี้นกนี้จะมีลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์คือรูปร่างของผลมะระขี้นกจะมีเปลือกผิวที่ขรุขระ พร้อมปุ่มๆ ที่ยื่นออกมา รูปร่างคล้ายกับกระสวย และมีรสขม

ลักษณะทั่วไปของมะระขี้นก
สำหรับมะระขี้นกนั้นจัดเป็นพืชที่เป็นไม้เลื้อยพันไปตามลำต้นของพันธุ์ไม้อื่นๆ โดยบริเวณลำต้นนั้นจะเป็นลักษณะเหลี่ยมซึ่งมีขนขึ้นปกคลุมอยู่ ส่วนใบนั้นจะออกเป็นใบเดี่ยวสีเขียวอยู่ตามบริเวณง่ามใบ โดยออกแบบเรียงสลับ มีปลายใบแหลม และมีผลเดี่ยวออกอยู่ตามบริเวณง่ามใบ มีผิวขรุขระ มีปุ่นยื่นออกมา ดูคล้ายรูปกระสวย เมื่อผลดิบจะมีสีเขียว แต่เมื่อผลสุกจะกลายเป็นสีเหลืองหรือส้ม


ประโยชน์และสรรพคุณของมะระขี้นก
ใบ – สามารถนำมาคั้นเอาน้ำดื่มช่วยแก้อาการท่อน้ำดีอักเสบ ช่วยเจริญอาหาร แต่หากใช้มากจะเป็นยาทำให้อาเจียน ช่วยแก้อาการตัวร้อน เป็นไข้ ช่วยดับพิษร้อน แก้ปากเปื่อย บำรุงน้ำดี แก้พิษฝี หรือแก้ตับม้ามพิการ และแก้อาการอักเสบฟกช้ำบวม ตลอดจนแก้ปวดเนื่องจากลมคั่งในข้อ ให้รสขม

ดอก – ช่วยแก้อาการหอบหืด ให้รสขมร้อน

ผล – ช่วยเจริญอาหาร บำรุงน้ำดี บำรุงร่างกาย รวมทั้งช่วยแก้ตับม้ามอักเสบ บำรุงโลหิตระดู และช่วยขับพยาธิ แก้บวม แก้พิษฝี แก้อาการเจ็บปวดอักเสบจากพิษต่างๆ ตลอดจนช่วยขับพยาธิในท้อง ใช้เป็นยาระบายอ่อนๆ ให้รสขมจัด

น้ำคั้นจากผล – สามารถช่วยต้านเชื้อไวรัสและมะเร็งได้ แต่ทำให้แท้งได้

ผลสุก – เป็นพิษทำให้เกิดอาการอาเจียนและท้องร่วง ห้ามรับประทาน

เมล็ด – ใช้รับประทานขับพยาธิตัวกลม ให้รสขม

ราก – นำมาต้มดื่มช่วยแก้อาการไข้ แผลอักเสบ หรือริดสีดวงทวาร และช่วยบำรุงธาตุ และสมานแผล ให้รสขม

ใบและราก – ช่วยแก้โรคเบาหวาน ให้รสขม


ซึ่งมะระขี้นกนี้จัดเป็นพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์อย่างมาก แต่ควรรับประทานในปริมาณที่เหมาะสมไม่มากจนเกินไป โดยเฉพาะผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์ควรหลีกเลี่ยงการรับประทาน เพราะอาจทำให้แท้งได้ง่าย